Kouame møter borna

"På språket mitt (Gban) i Elfenbenskysten finst det ikkje eit ord for å synge, for å spele eller for å danse. Berre "Sah", som er alt på ein gong - samhald, glede, fest, rytme og tromming!" (Kouame Sereba)

Rytmesansen er universell og uavhengig av kulturell bakgrunn. Alle menneske har rytme, det har ingenting med etnisk bakgrunn å gjere. For Kouame Sereba er det viktig å syne at talent for rytme ikkje er noko mystisk og eksotisk, men noko alle kan meistre og få stor glede av.

I Norge har vi gode føresetnader for å utvikle ein naturleg rytmesans, sjølv om mange trur at det må eit varmt klima til for å kunne bruke den rytmiske sansen. I Kouame sitt heimland, Elfenbenskysten, går mange sosiale aktiviteter føre seg ute. Fest og feiring skjer rett som det er, og musikk og dans høyrer med på ein naturleg måte. Kjem naboen forbi, eller ein annan forbipasserande, blir han eller ho gjerne med på både song, leik og dans.

I Afrika vert det spelt på trommer og dansa til både kvardag og fest, til fødsel, dåp, bryllaup og gravferd. Slik blir den afrikanske musikktradisjonen formidla videre frå generasjon til generasjon. Trommer, song og dans står sentralt i ritualer, festar og forteljingar, og i ulike livsfaser som fødsel, oppvekst og død. Dette er kjernepunkt i den afrikanske kulturen.

PRAKTISK KONSERTFØREBUING

• Musikaren treng hjelp av 3-4 elevar til å bere utstyr før og etter konserten, ev. før fyrste konsert og etter siste konsert på skulen.

• Musikaren opptrer på den eine langveggen i konsertlokalet. Elevane sit på stolar i en halvsirkel framfor musikaren. Det er fint om det er ein open midtgang.

• Driftsansvarleg (vaktmeister) og involverte lærarar må få sjå denne konsertinformasjonen.

• Konserten varer i ca. 40 minutt.

• Kulturkontakt må vere tilgjengeleg under heile besøket. Det er alltid hyggeleg å bli møtt med ein kopp kaffi når ein kjem til ein ny stad.

KORLEIS STYRKE KONSERTOPPLEVINGA?

• Vi ber om at lærarane set seg saman med elevane og opplever konserten på lik line med dei.

• Bruk konsertinformasjonen og informer gjerne elevar, skuleleiing og lærarar om innhald og praktiske opplysningar. Kulturtanken og fylkeskommunen har god erfaring frå skular som nyttar elev- eller kulturvertar, eller elevarrangørar. Sjå www.eleversomarrangorer.no (brukar FLASH) for meir informasjon.

• Det er fint om elevane kan verte presenterte for konserten på førehand. Dei førebudde møta er ofte dei beste.

• Sjå gjerne også ”BRUK KONSERTEN”-opplegget vi har laga til denne produksjonen som også kan lastast ned som pdf.

OM INSTRUMENTA

D’Jembe er ei tromme som er laga av tre og trekt med geiteskinn. Mange d’jembetrommer er utsmykka med metall som gjev ein særskilt rasleeffekt. Dun-dun er basstrommer. Desse høyrer med når det vert spelt på d’jembe. Tama kan omsetjast med "den snakkande tromma". Afrikanske trommer vart opprinneleg også nytta som "jungeltelegraf", altså ein måte å kommunisere med mange over eit større område. Kouame spelar også på fleire andre afrikanske instrument som han vil fortelje om på konserten.

På denne konserten vil du få eit glimt inn i Kouame Sereba sitt store musikalske leikeunivers, samtidig som du får oppleve musikaliteten og rytmikken direkte på kroppen. Rytmane vert leika fram ved stemmebruk, ved å klappe/trampe og ved hjelp av afrikanske djembetrommer og andre rytmeinstrument.

1 SAMTALE

Snakk med elevane om konserten Kouame møter borna. Spørsmål kan vere:

• Kva instrument spelte Kouame på?
• Kvar kjem han frå?
• Kjenner elevane til landet han kjem frå?
• Kva slags musikk spelte han?
• Hadde dei høyrt noko av musikken frå før?
• Kva historier fortalde Kouame?
• Handla konserten om noko særskilt?
• Kva stemning kunne ein oppleve på konserten?
• Kva forstår vi med rytme?
• Er det nokon som spelar rytmeinstrument i klassen, i så fall kva for type instrument?

2 TEIKNE SAMAN

Elevene kan gå saman to og to, med kvart sitt blanke ark. Elevene teiknara på kvart sitt papir med utgangspunkt i konserten dei har opplevd. Fylgjande sitat frå Kouame kan eventuelt vere eit utgangspunkt:

"På språket mitt (Gban) i Elfenbenskysten finst det ikkje eit eige ord for å synge, å spele eller å danse. Berre "Sah", som er alt på ein gong - samhald, glede, fest, rytme, song, musikk og tromming!"

Elevane kan også verte oppmoda til å assosiere, fabulere og vere abstrakte når dei teiknar. Etter 30 sekund byter dei ark med sidemannen, og teiknar videre på sidemannen si teikning. Etter nye 30 sekund byter dei ark igjen. Dette held ein på med i tre minutt. Øvinga kan også gjerast ved at arket vert sendt rundt i heile klassen. Deretter kan ein snakke med elevane om teikningane og stille ulike spørsmål, som td.:

• Kva var det fyrste elevane teikna?
• Kva hende med teikninga på vandring mellom to elevar, eller på reisa rundt i klasserommet?
• Korleis vert vi påverka av andre sine val?
• Kva var utgangspunktet for teikninga, og kva vart resultatet?

Opplegget kan utvidast med at alle elevane i klassen teiknar på same teikning, anten på eit stort ark eller på eit lerret. Saman lagar dei då eit bilete som seinare kan hengast opp i klasserommet.

3 KVIFOR?

• Elevane vert gjennom teikninga bevisst på og inspirert av medelevane sitt skapande arbeid
• Elevane skapar sine eigne tolkingar av konsertopplevinga gjennom bilete
• Elevane lærer seg å ta omsyn til kvarandre og til å samhandle om ein aktivitet

Set gjerne saman alle teikningane til ei bok, eller send dei gjerne til fylkeskommunen (e-post til oyvind.lyslo@sfj.no) som ei tilbakemelding på konserten (vi vil også gjerne ha tilbakemelding på konserten gjennom nettsidene våre).

Teikningane kan også fungere som inspirasjon til vidare skapende arbeid.

• Arrangert av: Vestland
• Produsent: Øyvind Lyslo, Sogn og Fjordane fylkeskommune
  Mob. 90 11 34 33
  E-post: oyvind.lyslo@sfj.no
• Idé/opplegg: Kouame Sereba og Hallgeir Frydenlund, Rikskonsertene